ભૂખ ન લાગવી પણ એક રોગ છે: યોગ્ય રીતે ન ખાવાથી થાય છે અનેક રોગો, અપનાવો આ ઉપાય
Eating Desorder
ઘણા લોકોને ભૂખ ન લાગવી અથવા ભૂખ ન લાગવાની સમસ્યા હોય છે. જો તમને પણ ભૂખ નથી લાગતી કે ઓછું લાગે છે, તો આ પણ ઘણા રોગોના લક્ષણો જણાવે છે. ક્યારેક ભૂખ ન લાગવી એ અલગ વાત છે પરંતુ જો આ સમસ્યા દરરોજ થતી હોય તો તમારે ગભરાવું નહીં અને ડોક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. જનરલ ફિઝિશિયન ડૉ. અનિલ તોમર પાસેથી જાણો ભૂખ ન લાગવી એ કયા રોગોનું લક્ષણ હોઈ શકે છે.
એનોરેક્સિયા નર્વોસા
ડો.તોમર કહે છે કે વજન વધવાની ચિંતાને કારણે કેટલાક લોકો એનોરેક્સિયા નર્વોસાનો શિકાર બને છે. આ સ્થિતિમાં, ભૂખ ન લાગવાની સાથે, હૃદયના ધબકારા વધે છે, ખાવાની ઇચ્છા નથી થતી, શરીરમાં દુખાવો થાય છે અને વ્યક્તિ સતત થાક અનુભવે છે.
બુલીમીઆ નર્વોસા
બુલીમિયા નર્વોસામાં વ્યક્તિ તેની જરૂરિયાત કરતાં વધુ ખાય છે અને તેના વજન વિશે સતત ચિંતિત રહે છે. ઘણી વખત આવા લોકો ખાવા-પીવાનું બંધ કરી દે છે. પરંતુ વજન ઘટાડી શકતા નથી કે ખાવા-પીવા પર નિયંત્રણ રાખી શકતા નથી. બુલિમિઆ નર્વોસા સામાન્ય રીતે 15 વર્ષની ઉંમરે શરૂ થાય છે.
વાયરલ ગેસ્ટ્રોએન્ટેરિટિસ
વાઇરલ ગેસ્ટ્રોએન્ટેરિટિસ નામનો રોગ પણ ભૂખ ન લાગવા પાછળનું એક કારણ છે. આ રોગમાં પેટ અને આંતરડાની સમસ્યા થાય છે. જેમાં વાઇરલ ઇન્ફેક્શનને કારણે પેટમાં બળતરા અને હોજરીનો પ્રોબ્લેમ થાય છે. ખરાબ આહાર ઉપરાંત, શરીરમાં દુખાવો, સતત વજન ઘટવું, ચામડીની સમસ્યાઓ અને ગુદામાર્ગમાંથી રક્તસ્રાવ પણ આ રોગના સંકેતો છે.
તણાવ
આજનું જીવન ખૂબ જ વ્યસ્ત છે, જે ચિંતા અને હતાશા તરફ દોરી જાય છે, જે ભૂખને પણ અસર કરે છે. ભૂખ અને ચિંતા એકબીજાના પૂરક છે, તેથી અન્ય ઘણી સમસ્યાઓ પણ થઈ શકે છે, જેમાં ઊંઘની સમસ્યા, સતત થાક લાગવો, બીપીમાં વધઘટનો સમાવેશ થાય છે.
ફ્લૂ એટલે ઈન્ફલ્યુએન્ઝા
ફ્લૂ દરમિયાન ભૂખ ન લાગવી એ પણ સમસ્યા છે. આ રોગ ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસથી થાય છે જે શ્વસન માર્ગમાં વાયરલ ચેપનું કારણ બને છે. ભૂખ ન લાગવી, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થવા ઉપરાંત વધુ પડતો પરસેવો પણ થાય છે.
લીવરની સમસ્યા
લીવર ડેમેજ પણ લીવર ફેલ્યોર તરફ દોરી શકે છે. સારવાર વિના, ભૂખ ઓછી થાય છે, જે વજનમાં ઘટાડો તરફ દોરી જાય છે. આ કિસ્સામાં જ્યારે દર્દીઓ ખૂબ નબળા પડી જાય છે, ત્યારે તેમને નસો દ્વારા પોષક તત્વો આપવામાં આવે છે.
ટીબી
જો ભૂખ ઓછી લાગતી હોય અને વજનમાં સતત ઘટાડો થતો હોય તો તે ટીબીનું લક્ષણ હોઈ શકે છે. ભૂખ ન લાગવી અથવા ખાવામાં અસમર્થતા ટીબીના પ્રારંભિક લક્ષણો હોઈ શકે છે.
હોર્મોન્સમાં ફેરફારને કારણે ભૂખ લાગતી નથી
આખો દિવસ તણાવ, રાત્રે ઊંઘ ન આવવાથી ભૂખ ન લાગવી. યોગ્ય રીતે ન ખાવાથી શરીરમાં નબળાઈ આવી શકે છે. અમુક આદતો અપનાવીને ભૂખ વધારી શકાય છે.
ભૂખ વધારવા માટે ખાલી પેટે ધાણાનો રસ પીવો
શરીરની પ્રથમ જરૂરિયાત ખોરાક છે. ખોરાક આપણને કામ કરવા માટે ઉર્જા અને પોષણ આપે છે. આમ તો સ્વસ્થ રહેવા માટે આપણે યોગ્ય માત્રામાં ખોરાક લેવો જરૂરી છે, પરંતુ તણાવપૂર્ણ જીવનશૈલીએ ખાવાની આદતોને બગાડી નાખી છે. યોગ્ય ખોરાક ન ખાવાથી શરીરમાં પોષણની ઉણપ થઈ શકે છે. તેનાથી ભૂખ મરી શકે છે. યોગ્ય માત્રામાં ન ખાવાથી નબળાઈ, થાક અને પોષક તત્વોની ઉણપ થાય છે. સ્વસ્થ રહેવા માટે સારો આહાર લેવો જરૂરી છે. ભૂખ ન લાગવી એ હોર્મોનલ અસંતુલન અને પેટના રોગોની નિશાની હોઈ શકે છે. ભૂખ ન લાગવાથી કઈ સમસ્યાઓ થઈ શકે છે અને તેનાથી કેવી રીતે છુટકારો મેળવવો તે જાણો.
હોર્મોન સંતુલનમાં ફેરફાર
ખોરાકને પચાવવાથી લઈને એનર્જી આપવા સુધીની દરેક બાબતમાં હોર્મોન્સ મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. હોર્મોન્સ ભૂખનું નિયમન કરે છે. આ સ્થિતિમાં હોર્મોનલ અસંતુલનને કારણે ભૂખ ઓછી લાગે છે.
તાણ અને ક્રોનિક બીમારીઓ
માનસિક તણાવથી ભૂખ ઓછી લાગે છે. કામનો તણાવ અને કામનો બોજ ભૂખ ન લાગવાના મુખ્ય કારણો છે. માનસિક અને શારીરિક સ્વાસ્થ્ય પર તેની ખરાબ અસર પડે છે. ક્રોનિક રોગો અને તેમની દવાઓ શરીર પર નકારાત્મક અસર કરે છે.
આ રીતે તમે ભૂખ વધારી શકો છો
પેટના રોગોને કારણે ભૂખ ન લાગવી. આ કિસ્સામાં, તજ, કાળા મરી, ફુદીનો અને સેલરી જેવા મસાલા ભૂખ વધારવામાં મદદ કરી શકે છે. તમે તેને કોઈપણ રીતે ખાઈ શકો છો. કોથમીર ગેસ્ટ્રિક એન્ઝાઇમ વધારે છે, જે પાચનમાં સુધારો કરે છે અને ભૂખ વધારે છે. ખાલી પેટે ધાણાનો રસ પીવાથી અપચો દૂર થાય છે અને ભૂખ વધારવામાં મદદ મળે છે. આદુ ભૂખ વધારવા માટેનો રામબાણ ઉપાય છે. ધાણા અને આદુના પાવડરને પાણીમાં ઉકાળીને તેનો રસ પીવાથી ભૂખ વધે છે.
ખાવાની વિકૃતિઓને સારવારની જરૂર છે
ઘણા લોકો સ્થૂળતા કે વજન વધવાને લઈને એટલા સભાન હોય છે કે તેને ઘટાડવા માટે તેઓ કેટલીક અલગ-અલગ ખાનપાન અપનાવે છે. જેના કારણે વજન અને સ્થૂળતા ઘટે છે, પરંતુ સ્વાસ્થ્ય પર ખરાબ અસર પડે છે. આ આદતોને ખાવાની વિકૃતિઓ કહેવામાં આવે છે.
ખાવાની વિકૃતિ શું છે?
આ એક પ્રકારનો માનસિક વિકાર છે જેમાં વ્યક્તિ ક્યારેક તેની જરૂરિયાત કરતાં વધુ ખાય છે અને ક્યારેક ખૂબ ઓછું ખાય છે. જેના કારણે તે એનોરેક્સિયા નર્વોસાનો શિકાર બને છે. એક સંશોધન મુજબ, મંદાગ્નિના દર્દીઓનું મગજ બાકીની વસ્તી કરતા કંઈક અલગ રીતે વર્તે છે અને કેટલાક લોકો આ રોગની સંભાવના સાથે જન્મે છે. ઘણા લોકો શરીરમાં હાજર કેલરી ઘટાડવા માટે હાનિકારક પદ્ધતિઓનો આશરો લે છે, જેની ખરાબ અસર પડે છે.
ખાવાની વિકૃતિઓના કારણો
✓ આ રોગના કારણો હજુ સુધી જાણીતા નથી, પરંતુ તે માનવામાં આવે છે
✓ ED પર્યાવરણીય પરિબળોને કારણે છે. સંશોધન મુજબ, એનોરેક્સિયા અને બુલિમિયા પુરુષો કરતાં સ્ત્રીઓમાં 10 ગણા વધુ જોવા મળે છે.
આ રીતે રોગથી બચી શકાય છે
- આ રોગથી બચવા માટે ત્રણેય સમયે પૌષ્ટિક આહાર લેવો.
- નાસ્તો, લંચ અને ડિનર સમયસર કરો.
- દહીં, ફળ દહીં ઉપરાંત લીલાં શાકભાજી અને ફળો પણ ખાઓ.
- ખાવા-પીવામાં તકલીફ હોય તો ધીમે-ધીમે શરૂ કરો
- હેલ્ધી ફૂડ ખાવાની ટેવ પાડો.